Organiści Lipniccy: 1. Jan Maczakowic- od ? do zm.30.04.1737 2. Tomasz Gieldanowski od 1737 do 1756 roku. 3. Józef I Gieldanowski od 1756 do 1794 roku. 4. Ignacy Walenty Gieldanowski w 1788 z ojcem Józefem I Gieldanowskim. 5. Jan [Nepomucen] Gieldanowski- od 1794 do 1797 roku.. 6. Antoni Gieldanowski od 1797 do 1849 roku. 7. Józef II Gieldanowski od 1849- 1856 roku. 8.Jan Faykis od 1856 do 1860 roku. 9.Jan Figwer od 1860 do 1864 roku. 10. Franciszek Kunert od 1864-do 1870 roku. 11. Konstanty Wojciechowski od 1870-do 1875 roku. 12. Wojciech Rytko od 1875-do 1888 roku. 13. Teofil Bajorski od 1888 do 1939 roku. 14. Władysław Lindert od 1939 do 1946 roku. 15. Władysław Kanik od 1946 do 1977 roku. 16. Tadeusz Bojdys od 1977 do 1994 roku. 17. Andrzej Mozgała od 1994 do 2007 roku. 18. Grzegorz Sordyl od 2007 roku. [ w 2017 ]
To szybki
wykaz. Każdą postać organisty parafii Narodzenia Najświętszej Maryi Panny
Prawdopodobnie przed rokiem 1674-1683 były w Lipniku organy. Uposażenie dla organisty potwierdziła donacja Anna
Konstancja z Charęźla Silnicka-ex Sapiecha, ex Lubowiecka.
Może wybudował je znany w tym czasie Organmistrz Wawrzyniec Herbutowski z
Kęt? Dodajmy od około 1680 roku proboszczem lipnickim jest Ks. Jan Józef Polak o którym opowieść w innym miejscu. ............................ Pewną wzmianką o organach jest wizytacja biskupia w 1729 r. Wizytacja notuje ambonę stojącą pod łukiem tęczy oraz pięknie urządzony chór dla kantonów na który są organy ,,fixm vocum". [25] [25.] Archiwum Kurii Metropolitarnej w Krakowie- A.V. Cap Tom 61, wizytacje 1729-32 r. str.1063 [cytat z Monografii Lipnika z 1966 ] ......................... fixus = ustalony, vocum = głosach, zawołaniach .......................................................................................................... Istnieją informacje o instrumentach z XIV
wieku w Polsce. Podobnie i w Polsce wiek XVII przyniósł wiele
nowego. Polskie organy XVIII-wieczne posiadały swój
indywidualny charakter. Świadectwem są liczne prospekty organowe. Kraków -Bazylika Bożego Ciała (Kazimierz)Budowa monumentalnej, gotyckiej świątyni
rozpoczęła się w XIV stuleciu, z fundacji króla Kazimierza Wielkiego.
Początkowo wzniesiono jedynie prezbiterium, oddane do użytku liturgicznego w
1387 roku. Zachowały się zapisy archiwalne wspominające o instrumencie zbudowanym w
latach: 1373-1378 przez mistrza Macieja, a następnie przebudowanym w 1385
roku. Jak
widzimy organy w Lipniku nie były by w Diecezji Krakowskiej czymś
nowoczesnym. Kraków kościół Św. Krzyża - istniejący w
aktualnym kształcie architektonicznym od pierwszej połowy XVI wieku
wyposażono w organy w drugiej połowie wieku XVII
|
||
Powróćmy
jednak do Lipnika i zobaczmy zachowane do dziś dokumenty. Na początek wspominane dokumenty donacji pola organisty w Lipniku. |
||
|
||
Prawdopodobni organiści lipniccy w XVI i XVII wieku przed 1596 po - Bartłomiej z Bielan wizytacja biskupa Radziwiłła z 1596 roku przed 1617 po - Wawrzyniec wizytacja biskupa Szyszkowskiego z 1617 przed 1645 po N. N kierownik szkoły wizytacja biskupa Gembickiego z 1645 roku przed 1679 po - kierownik szkoły organista ma być katolik. wizytacja biskupa Trzebickiego z 1679 roku
|
||
Znamy dziś tylko pewnie nazwiska organistów odnotowanych w księgach parafialnych: 1. Jan
Maczakowic od ? do zm.30.04.1737 organista uposażony
|
||
2. Tomasz
Gieldanowski
organista od 1737 [
jako organista miałby ok.61 lat] [są zapisy Tomasza-świadka ślubów z 1742 bez podania zawodu]
oraz inne z podaniem zawodu.
W chwili zgonu około osiemdziesięcioletni może tylko 76 lat?
ślub ok. 1726 roku? [ Poza zakresem zachowanych ksiąg parafialnych.] żona Anna ur. ok. 1703- zgon 15.04.1763 - w wieku 60 lat jako wdowa.
[ uwaga w 1719 roku przebudowano wieżę kościoła i dodano baniasty dach. za Andrzejem Komonieckim wójtem żywieckim]
Może w tym czasie stare organy 14-15 wieczne zastąpiono barokowymi? Może stare organy oddano do kaplicy w Białej powstałej po 1709 roku? - Kazimierz
Gieldon był organistą w Białej. Zmarły 31.12.1759 roku młodzieniec urodzony
przed 1742 rokiem?
Tu kolejna uwaga był nim wspominany powyżej ~100 letni Ks. Jan Józef Polak- proboszcz lipnicki i komorowicki, dziekan żywiecki.
|
||
Prosi się w tym miejscu pokazać drzewo genealogiczne rodziny Gieldanowskich vel Giełdanowskich. Pozwoli to zrozumieć kolejne zapisy.
|
||
3. Józef-I Gieldanowski organista od 1756 [w wieku 30 lat] ur. ok. 1726 zgon 24.03.1794 -lat 68. syn Tomasza.
1 żona Joanna umiera 20.08.1760 - ślub ok.1747.
dwoje dzieci: NN syn zgon 28.07.1758. Anna Małgorzata ur. 13.06.1758-zgon 10.01.1772,
2 żona Teresa jako wdowa umiera w 1831-dom nr 231 roku w wieku 97 lat, zatem urodzona w 1734.
ślub ok. 1761. Być może ślub w parafii pani młodej stąd brak, w Lipniku. 8 dzieci: NN syn [Franciszek Jan?] + 24.12.1762 Antoni Franciszek +07.11.1763 Marianna Teresa ur. 06.09.1766 Józef Grzegorz ur.12.02.1769 Teresa ur.23.08.1771 Ignacy, Walenty ur.13.01.1774 zgon po 1788 Organista w 1788 roku. Jan [Nepomucen] ur.17.08.1776 organista Antoni ur. 27.06.1780 organista
|
||
4. Ignacy Walenty Gieldanowski organista w 1788 przy chrzcie Marianny Feikis [organista w wieku 14 lat.] Ignacy, Walenty
ur.13.01.1774 - zgon po 1788.
|
||
5. Jan [Nepomucen] Gieldanowski organista od 1794-1797? [miał 18 lat] od 1801[ ur. Dorota] zapisany propinator przy zgonie Doroty w 1802 skryba propinacji. ur. 17.08.1776-dom-95- zgon 25.07.1836-dom-231 ten sam co Teresy Gieldanowskiej [Matki] [syn Józefa 1 z daty ślubu 23 lata w 26.07.1796 dom 103 faktycznie 20 lat naciągany wiek przez proboszcza]. Chrzest.
|
||
Ślub.
|
||
|
||
Ślub z Anną [Joanną] Homa córką Tomasza i Ewy dnia 26.07.1796- Lipnik nr 103
Zgon Jana Gieldanowskiego.
Dzieci : Anna ur.23.07.1800
Dorota ur.26.11.1801 zgon 1802
Anna ur. 1808 ślub z Jakub Szafran 31.05.1826
Georg 1815-1854 rolnik ślub z Jadwigą Bulowski córka ur.21.06.1849 Lipnik15 Ignacy ur.1819 zgon 19.11.1836
|
||
6.Antoni Gieldanowski organista od 1797 do 1849 ur.27.06.1780 syn Józefa I i Teresy Chrzest:
po bracie Janie, który został propinatorem [zapis z 1801] skrybą propinacji w 1802 roku.
opis dokumentu z 1803 [pokazany powyżej] organistówki w
,,Zarysie dziejów Lipnika” str. 147, to błąd autora dr J. Polaka. ślub 17.09.1798 Lipnik 103 organista w wieku 19 lat w dniu ślubu żoną Marianna Feykis
wspominany w 1852 roku, jako uwłaszczony chłop plebański ? [2-bład dr J. Polaka ] bo Antoni zmarł - 21-03-1849 jako nauczyciel-szkoły w Lipniku
1 żona Marianna Feykis ur. 08.02.1788 Lipnik 34 zgon 29-08-1845 Lipnik 102 córka Andrzeja Feykis i Ewy Procner. Ciekawostką jest chrzestny Ignacy Gieldanowski brat Antoniego
Zgon Marianny.
6 dzieci: Jan ur.27.07.1789,
Marianna ur.01.02.1801 Lipnik 103
Józef II [organista]
ur. 07.01.1805 Lipnik nr 103- zgon 20.10.1896 żona Marianna Then Franciszek 1813-1818, Zuzanna 1817-1818,
Katarzyna 1823-1825
2 żona Petronela Ostiadal ur. 1820 w Litawia [Ołomuniec] ślub 26.11.1846
Zapis pola Antoniego w księgach Lipnika
|
||
7. Józef II Gieldanowski organista od 1849 do 1856 - ur.07.01.1805 Lipnik 103 syn Antoniego i Marianny Feykis. ślub 30.10.1827 Lipnik 103- zgon 20.10.1869 Lipnik 23
żona Marianna Then ur. 26.03.1805 córka Macieja Then i Marianny Urbanke zgon 16-03-1875
5 dzieci: Joanna ur.10.03.1830 zgon 14.03.1830
Aleksander ur.26.02.1831 zgon 13.03.1900 burmistrz Lipnika.
Franciszek Stefan ur.18.12.1836 Karol ur. 1839 zgon 29.04.1843. Bronisława ur.19.02.1843 zgon 26.05.1843
od 1837 Józef wspomniany jest, jako nauczyciel szkoły w Lipniku.
|
||
8.Jan Faykis organista od 1856-do 1860 roku. | ||
9.Jan Figwer organista od 1860-do 1864 roku. | ||
Wspomniany
przy chrzcie syna. Rodem z Wilamowic.
|
||
10. Franciszek Kunert od 1864-do 1870 roku. | ||
11. Konstanty Wojciechowski od 1870-do 1875 roku. | ||
12.Wojciech Rytko organista od 1875-do 1888 roku. W Lipniku, jest zgon 1. żony organisty Juli Ratskay z 13-07-1888roku dom Lipnik 160 z wyliczenia ślub w 1865roku Zaangażował się w powstanie szkoły podstawowej [polskiej TSL w Lipniku Dziś Nr 13 im. Władysława Jagiełły]
|
||
13.Teofil Bajorski organista od września 1888. do 13.05.1939 roku. Urodzony w 07.02.1864 roku w Andrychowie, syn Aleksandra krawca z Kęt Zmarł 13.05. 1939 roku w Biesku-Białej [Lipnik] Mieszkał w Lipniku od 1883 roku. Był organistą od września 1888 roku w Kościele Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Biesku-Białej –Lipnik.
Ożenił się w 1892 roku z Zuzanną Gumińską z Komorowic. Miał z nią 7 dzieci. [Józef Bajorski, Albin Bajorski, Roman Bajorski, Rajmund Bajorski, Tadeusz Bajorski, Gertruda Pawlik [Bajorska] Maria Laszczak [Bajorska] W 1905 roku kupił 1 ha pola od Waligórów. Ze wspomnień +Marii Drożdżowej [Waligóra?] Uprawiał pole-łąkę przy dziś ul. Warmińskiej –[część uposażenia rektora szkoły] był kasjerem w Kasie Stefczyka dziś w Domu Polskim Lipnik od strony ul. Podgórnej. [W archiwum B-B brak danych o tej Kasie.]
Ożenił się po raz drugi 01.02.1932 z Zofią, Walerią Kozłowską z Piotrowic. Z tego związku 3 dzieci: Maria, Elżbieta i 08.01.1938 roku przyszedł na świat Teofil, Franciszek Bajorski.
grał na starych organach z Białej [ Przeniesionych do kościoła w Lipniku w 1887 roku ] potem od 1905 roku na organach Riegera jako opus 1232, dziś w Mesznej.
Firma Rieger była od lat związana z Lipnikiem Zobacz temat ołtarza Golgoty w Lipniku. Zmarły w 1905 roku Gustaw Rieger brał ślub w kościele lipnickim w 1884 roku.
|
||
14.Władysław Lindert organista w latach 1939-1946 ur. 10.03.1920 Lipnik-syn Jana i Ludwiki Kocur -ślub 7.03.1945 w Białej -żona Jadwiga Klimczak córka Emanuela i Marii Świerk ur.19.06.1924 w Białej.
|
||
15.Władysław Kanik organista w latach 1946-1977 Pierwotnie w kościele znajdował się instrument firmy braci Rieger,
zbudowany w 1905 roku jako opus 1232. Wystrojem nawiązywały do neogotyckiego ołtarza głównego i bocznych.
......................................................
....................................................................
..........................................................
z kroniki parafialnej.. Wspaniale pracował pan Władysław Kanik – miejscowy organista, który
przybył z parafii Bielany koło Kęt. Prowadził chór i orkiestrę dętą zawsze
bezinteresownie.
|
||
Współczesne organy w kościele wspominane w kronice według projektu św. p. Władysława Kanika.
............................................................
...............................................................................
...............................................................................................
Opis instrumentu. 7 czerwca 1977 roku, pod
przewodnictwem prof. Jana Jargonia z Krakowa, odbył się komisyjny odbiór
instrumentu, którego wykonanie uznano za bardzo dobre. Od stycznia do kwietnia
2013 roku, przy okazji remontu chóru w kościele oraz koniecznego demontażu
organów, został przeprowadzony remont, Instrument posiada
ogółem 2156 grających piszczałek i 12 niemych. Charakterystyka poszczególnych głosów: Manuał I (Hauptwerk) – w środkowej części instrumentu:
Bourdon 16' – drewniany, kryty; Manuał II – w prawej części instrumentu (patrząc od ołtarza): Flet kryty 8' – C-a2
drewniany kryty, b2-f3 metalowy kryty, fis3-a3 metalowy
otwarty; Manuał III – w środkowej części instrumentu, położony wyżej i prostopadle w stosunku do pozostałych sekcji brzmieniowych ("Kronwerk"): Gedackt 8' – C-H
drewniany kryty, c-f3 metalowy kryty, fis3-a3
metalowy koniczny; Pedał – w lewej części instrumentu: Pryncypał 16'
– drewniany, otwarty; Skala manuałów: C-a3; skala pedału: C-f1.
|
||
16.Tadeusz Bojdys organista w latach 1977- 1994 z kroniki parafialnej.. ………………………………. 1 maja 1994opuścił stanowisko organisty
(z własnej woli) Tadeusz Bojdys.
|
||
17.Andrzej Mozgała organista od maja 1994 do 2007
|
||
18. Grzegorz Sordyl organista od 2006-2007 do dziś [ w 2017] |
||